Bijeenkomst 8: Kubussen en kleien.

20 mei 2016

In deze bijeenkomst ging het om het 'Beeldend Probleem'. In de receptieve fase hebben we klassikaal bekeken hoe de eisen die je aan een werk stelt invloed hebben op het resultaat van de opdracht. Als introductie hebben we daarom verschillende kubussen getekend met zowel beeldende als technische doelen. Vervolgens was het de bedoeling dat we met klei een persoon moesten maken die aan de juiste verhoudingen voldeed en 3D was.

In de receptieve fase begon de les dus met een illustratie van hoe de manier waarop je een opdracht geeft invloed heeft op het resultaat. We hebben vijf verschillende opdrachten gekregen die allemaal tot een kubus leidden.

De eerste opdracht was de simpelste opdracht: teken een kubus. Toch waren niet alle kubussen hetzelfde. Bijna iedereen had een kubus getekend zoals we deze bij wiskunde op de middelbare school hebben geleerd: beginnen met een vierkant. Enkelen hebben de kubus op een correcte manier getekend: beginnen met een ruit. Als je een kubus namelijk van voren ziet, zijn de zijkanten niet te zien. De eerste kubus is te zien bij de '1'. Deze opdracht had eigenlijk niet een duidelijk technisch of beeldend doel ten opzichte van de andere opdrachten.

De tweede kubus moesten we tekenen aan de hand van vluchtpunten, waarnaar de lijntjes getrokken moesten worden. Deze opdracht had als technisch doel het gebruiken van vluchtpunten, een beeldend doel bevatte deze opdracht niet. Ook werd je erg beperkt in je vrijheid door deze opdracht, iedereen kwam ongeveer op hetzelfde uit.
Als derde was het de bedoeling een vrolijke kubus te maken, de resultaten liepen al meer uit één. De ene helft van de klas had ervoor gekozen de kubus een vrolijk gezichtje te geven, terwijl de andere helft van de klas met vorm geëxperimenteerd heeft. Deze opdracht had een beeldend doel.
Het hebben van een beeldend doel geldt ook voor de vierde opdracht: maak een verlegen kubus. Ook hier waren verschillende resultaten te onderscheiden. Er waren kubussen met stippellijntjes, dunne lijntjes en kleine kubussen, zoals mijn eigen kubus.
De laatste opdracht was het tekenen van een boze kubus, dit was dus ook een opdracht met alleen een beeldend doel. Deze kubus was ook het snelste klaar, omdat het heel grof mocht zijn. De docent vond de kubussen echter nog te gecontroleerd en te 'netjes'. dus hebben we deze opdracht nog een keer uitgevoerd, het resultaat hiervan is te zien bij '6'.
Alle beelden die ik gemaakt heb zijn kubussen, maar door de opdracht verschillen deze kubussen wat betreft uiterlijk.

Kleiman van rechterkant.

In de productieve fase moesten we uit chamotte-klei een mensfiguur boetseren die voldeed aan de juiste 'mens'-verhoudingen: lengte tussen vingertoppen uitgestrekte armen is gelijk aan lichaamslengte, hoofd pas ongeveer zeven keer in de lengte in het lichaam, twee hoofden naast elkaar is ongeveer de breedte bij borst en schouders etc. Verder moest het beeld een bepaalde expressie hebben en deze aan alle kanten uitstralen; het moest dus 3D zijn. Tot slot moest het figuur uit één stuk klei bestaan. Als er nog genoeg tijd was, moest er textuur toegevoegd worden om de expressie te benadrukken. Ik denk dat dit de moeilijkste opdracht was die ik dit jaar bij Beeldende Vorming gehad heb.

Kleiman van linkerkant.

Kleiman van voren, laag.

Iedereen kreeg een stuk klei, een matje en je kon nog stokjes gebruiken om structuur aan te brengen. Het is belangrijk eerst met je handen de verhoudingen wat klei betreft goed te verdelen: hoeveel voor de romp, hoeveel voor de benen, de armen en het hoofd? Daarnaast was het belangrijk dat je bij het kleien het werk rond bleef draaien, zodat je in de gaten kon houden of het wel 3D was. De verhoudingen en het 3D maken vond ik erg lastig, mijn kleipersoon had eerst veel te lange armen en benen, toen weer te dunne benen en aan het eind bleek de achterkant weer te plat.
Het uiteindelijke resultaat moet de expressie 'ontspannen' uitstralen. Aangezien dit niet een hele uitgesproken expressie is, heb ik ervoor gekozen de kleiman in een duidelijke houding neer te zetten die men associeert met 'ontspannen zijn'.

Voor de reflectieve fase was er in de les zelf geen tijd meer beschikbaar, omdat het kleien lang geduurd heeft. Wel heeft de docent wat feedback gegeven toen hij rondliep. Dit was redelijk in het begin van het productieve proces en het heeft mij geholpen om beter naar de verhoudingen te kijken. Daarnaast hebben klasgenoten mij geholpen door het aan te geven als mijn figuur weer te plat werd en daarnaast kon ik zien hoe zij dingen deden. Ik zal mijn beeld nu beoordelen aan de hand van de gestelde eisen:

1. 3D.
   Dit vind ik zelf het zwakste onderdeel van mijn kleiman. De hele achterkant van de kleiman is erg plat en er zit te weinig klei op de romp, hij is erg dun. Het hoofd, de benen de armen en de voeten zijn wel redelijk 3D.
2. Expressie.
   Ik vind zelf dat mijn figuur er ontspannen uitziet van de zijkanten. De foto van voren die van onderaf gemaakt is laat zien dat de kleiman ook een soort van macht uit kan stralen in deze positie. Het beeld is dus wel vooral herkenbaar als ontspannen en vanuit alle hoeken op een manier expressief.
3. Uit één geheel.
   Ik begon met kleien uit één geheel, maar de armen en benen waren zo dun dat ze eraf vielen. Toen heb ik opnieuw geprobeerd uit een heel stuk te werken, maar op de foto's is aan de structuur van het figuur te zien dat dit niet helemaal gelukt is.
4. Juiste verhoudingen.
   Zeker in vergelijking met het begin van het proces, denk ik dat de verhoudingen van het figuur de normale verhoudingen redelijk benaderen. Zo zal het hoofd ongeveer zeven keer in het lichaam passen en lijken de armen lang genoeg. Het is echter nog niet helemaal hoe het zou moeten zijn wat betreft verhoudingen: zo zijn er bijvoorbeeld niet echt schouders en past het hoofd niet twee keer naast elkaar bij de borstkas.
5. Textuur.
   Door een gebrek aan tijd was er voor niemand meer tijd om aan textuur te werken. Ik heb dit beoordelingscriterium dan ook leeg gelaten. Als ik tijd zou hebben gehad zou ik hebben geprobeerd om de 'huid' van de kleiman gladder te maken. De huidige structuur van zijn huid doet af aan zijn ontspannenheid.

Al met al heb ik op deze manier 5 / 8 punten gescoord, wat neerkomt op een 6,25. Dit lijkt me een geschikt cijfer voor deze kleiman.